De betrekkingen tussen Nederland en de Verenigde Staten (VS) zijn historisch sterk en veelzijdig, met diepe economische, politieke en militaire banden. In recente weken zijn de relaties tussen Europa en de VS echter onder druk komen te staan. President Trump heeft gedreigd met importheffingen en benadrukt dat Europese landen meer moeten investeren in hun defensie. Dit roept de vraag op: hoe belangrijk is de VS eigenlijk voor Nederland?
Economische Betrekkingen
De VS speelt een cruciale rol in de Nederlandse economie, zowel op het gebied van handel als investeringen.
Handel
- Import uit de VS: In 2023 importeerde Nederland voor 64 miljard euro aan goederen uit de VS, wat neerkomt op 10,6% van de totale Nederlandse goederenimport. Dit maakte de VS de op een na grootste goederenleverancier voor Nederland, na Duitsland.
- Belangrijkste importproducten:
- Ruwe aardolie en aardolieproducten: 12,2 miljard euro
- Aardgas (LNG): aanzienlijke stijging, met de VS als belangrijkste leverancier
- Medische instrumenten en apparaten
- Computers, laptops en tablets
- Medicinale en farmaceutische producten
- Export naar de VS: Nederland exporteerde in 2023 voor 33,8 miljard euro aan goederen naar de VS, waarmee de VS de vijfde grootste exportbestemming was voor Nederland.
- Belangrijkste exportproducten:
- Ruwe aardolie en aardolieproducten
- Gespecialiseerde machines
- Medicinale en farmaceutische producten
- Elektrische apparaten
- Instrumenten en apparaten voor beroepsbeoefening en wetenschap
Investeringen
- Nederlandse investeringen in de VS: Nederlandse bedrijven hebben bijna 1.400 miljard dollar geïnvesteerd in de VS, met name door financiële instellingen zoals pensioenfondsen, banken en verzekeraars.
- Amerikaanse investeringen in Nederland: In 2022 was Nederland de op drie na grootste ontvanger van Amerikaans kapitaal wereldwijd, met een totaal van ongeveer 1.500 miljard dollar. Dit benadrukt de sterke financiële banden tussen beide landen.
Defensie en NAVO-verplichtingen
De VS speelt een sleutelrol binnen de NAVO en heeft Europese bondgenoten, waaronder Nederland, aangespoord om meer te investeren in defensie.
- NAVO-norm: In 2014 spraken NAVO-landen af om binnen tien jaar toe te groeien naar defensie-uitgaven van 2% van het bruto binnenlands product (bbp).
- Nederlandse defensie-uitgaven:
- In 2024 verhoogde Nederland het defensiebudget met 2,4 miljard euro, wat het totale budget op ongeveer 24 miljard euro bracht.
- Deze verhoging stelde Nederland in staat om de NAVO-norm van 2% van het bbp aan defensie-uitgaven te halen.
- Defensie-investeringen:
- Aanschaf van 50 Leopard 2A8 gevechtstanks
- Aanschaf van zes F-35 gevechtsvliegtuigen
- Bouw van twee anti-onderzeeboot fregatten
- Aanschaf van meerdere NH90 militaire helikopters
- Investeringen in luchtverdedigingssystemen en munitie
Deze investeringen zijn gericht op het versterken van de Nederlandse defensiecapaciteiten in lijn met de NAVO-verplichtingen.
Politieke Relaties
De politieke banden tussen Nederland en de VS zijn traditioneel sterk, maar recente ontwikkelingen hebben spanningen veroorzaakt.
- Importheffingen: President Trump heeft gedreigd met importheffingen op Europese goederen, wat directe gevolgen kan hebben voor de Nederlandse exportsector.
- Defensie-uitgaven: De oproep van de VS aan Europese landen om meer te investeren in defensie heeft geleid tot beleidswijzigingen binnen Nederland, resulterend in verhoogde defensie-uitgaven.
- NAVO-verplichtingen: De druk vanuit de VS heeft bijgedragen aan de versnelling van Nederlandse inspanningen om aan de NAVO-norm te voldoen.
Conclusie
De Verenigde Staten zijn van essentieel belang voor Nederland op economisch, defensie- en politiek vlak. De sterke handelsrelatie, met significante import en export, onderstreept de economische verwevenheid. Op defensiegebied heeft de druk vanuit de VS geleid tot verhoogde investeringen en een hernieuwde focus op NAVO-verplichtingen. Politiek gezien blijven de banden hecht, hoewel recente spanningen wijzen op de noodzaak van voortdurende diplomatie en samenwerking. Gezien deze factoren is het duidelijk dat de relatie met de VS van groot belang is voor Nederland en dat het in het Nederlandse belang is om deze relatie te onderhouden en te versterken.